ინტერნეტი, როგორც ალტერნატიული მედიის წყარო

თითქმის ერთი წლის წინ დაწერილ წერილში “მილენიუმი და ახალიkey_art_manufacturing_consent გამოწვევები” რიგ სხვა საკითხებთან ერთად გამომრჩა ერთი მნიშვნელოვანი და აქტუალური თემის განხილვა, კერძოდ კი, ალტერნატიული მედიის როლი 21-ე საუკუნეში.

შეიძლება ითქვას რომ კაცობრიობის განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე პრაქტიკულად ყოველთვის ტექნიკური დისციპლინები უსწრებდნენ სოციალურს, თუ ასეთის შედარება კორექტულია შეიძლება დავასვკნათ რომ პრაქტიკულად ყოველთვის ტექნოლოგია ერთი ნაბიჯით წინ იყო ვიდრე ადამიანის სოციალური და გონებრივი განვითარების დონე. ამ ეტაპზე შეიძლება გამონაკლისის მოწმენი გავხდეთ, გავხდეთ შედარებით თავისუფლები და წინ წავიდეთ “გონებრივად,” თუმცა ამაში კვლავ ტექნოლოგია და ტექნიკა დაგვეხმარება.

ფილმ “Manufacturing consent: Noam Chomsky and the Media” დასასრულს ნოამ ჩომსკი, ამერიკელი ლინგვისტი და ფილოსოფოსი, საუბრობს ალტერნატიულ მედიაზე, მის აუცილებლობაზე საზოგადოებრივი და დამოუკიდებელი აზრის ჩამოყალიბების პროცესში. მოყვანილია ამერიკაში არსებული დამოუკიდებელი, რამდენიმე ადამიანის ენთუზიაზმის ხარჯზე ჩამოყალიბებული გაზეთ ჟურნალების მაგალითი, რომლებიც დამოუკიდებელ და არამიკერძოებულ პრესას წარმოადგნენ. ასეთი მედია კი თავისუფალია, თავისუფალი პირველ რიგში იმ მიკერძოებული დამოკიდებულებით რომელიც მეინსტრიმულ მედიას ახასიათებს, იმდენად რამდენადაც ასეთს მთავრობები ან კი კორპორაციები ფლობენ. რა გასაკვირია რომ ასეთებს საკუთარი მიზნები ამოძრავებს და მოქალაქეებისთვის მნიშვნელოვანი ინფორმაციის დამალვა, ან გალამაზება არც თუ ისე იშვიათი მოვლენას წარმოადგენს.

საერთოდ, აღსანიშნავია ნოამ ჩომსკი უპირატესობა. უპირატესობა თანამედროვეების სხვა ინტელექტუალებთან მიმართებაში. მაშინ როდესაც ჟიჟეკი და თუნდაც ფუკო ძალიან სპეციფიური, მხოლოდ ინტელექტუალებისთვის, ანუ გარკვეულწილად ელიტისთვის გასაგებ ენაზე საუბრობენ, ჩომსკი გაცილებით მარტივი და გასაგებია ჩვეულებრივი მომკდავებისათვის. მისი ბრძოლა საზოგადოებრივი ინტერესებისთვის კი ამ კონტექსტში გაცილებით ეფექტური და შედეგის მომტანია.

ნიშანდობლივია ასევე ის ფაქტი, რომ აღნიშნული ფილმი 1992 წელს არის გადაღებული, მოყვანილი ინტერვიუების უმრავლესობა კი გაცილებით ადრეა ჩაწერილი.  ეს ფაქტი იმიტომ არის საინტერესო რომ იმ პერიოდში ადამიანებს ჯერ კიდევ ინტერნეტის ფუფუნება არ გააჩნდათ, ინტერნეტი არ წარმოადგენდა მასიურ მოვლენას და შესაბამისად ინფორმაცია მეინსტრიმული მედიის ხელში იყო.  დღეს ინტერნეტის უპრეცედენტო პოპულარობის პირობებში თითოეულ ადამიანს, მსოფლიოს პრაქტიკულად ყველა წერტილში გაცილებით მეტი საშუალება აქვს გაიგოს სამყაროში მიმდინარე პროცესების შესახებ. პრაქტიკულად აღარ არის საჭიროს მოვემზადოთ სახლის პირობებში 6 საათიან ახალ ამბების საყურებლად, რომ გავიგოთ რა ხდება ჩვენს თავს. უწინ მეინსტრიმული მედია აკონტროლებდა ჩვენს დროს, ახლა ინფორმაციის მისაღებად ჩვენ ვირჩევთ დროს და ადგილს. ბლოგებმა, სოციალურ ქსელებმა და თუნდაც ჩატებმა შეცვალეს მედია მიწოდების წესები. ათი წლის წინ არსებული მაღალ ტირაჟიანი ჟურნალები და გაზეთები იძულებულები არიან გადავიდნენ მულტიმედია, სამოქალაქო ჟურნალისტიკაზე და პრაქტიკულად ლიბერტარიანულ პირობებში კონკურენცია გაუწიონ ხშირად არა პროფესიონალ, მაგრამ მოტივირებულ ადამიანებს. დღეს პრაქტიკულად წარმოუდგენია ცნობილი გაზეთის, ჟურნალის, ტელე ან რადიო სადგურის პოვნა, რომელსაც არ აქვს საკუთარი, ინტერაქტიული ვებ გვერდი.

ალტერნატიული მედია გაძლიერდა. პირველად ისტორიის განმავლობაში მეინსტრიმულ მედიას მოუწია ალტერნატიული მედიის წესების მიხედვით თამაში. შესაბამისად დამოუკიდებელი მედიის როლი უპრეცედენტოდ გაიზარდა, მას მიეცა განვითარების კარგი საშუალება. ინფორმაციის მოგროვება, სისტემატიზაცია და მიწოდება გახდა გაცილებით იაფი და მარტივი.

თავისთავად ალტერნატიულ მედიას დიდი და დადებითი როლის შესრულება შეუძლია საზოგადოებრივი ცნობიერების განვითარების კუთხით. თუმცა, ისმის ძალიან მნიშვნელოვანი კითხვა: როდემდე გასტანს ეს ყველაფერი? როდემდე შეძლებს ინტერნეტი იყოს შედარებით თავისუფალი და დამოუკიდებელი სივრცე? თუ, უახლოეს მომავალში მედია გიგანტებისგან უნდა ველოდოთ მორიგ დარტყმას, რომელიც შეეცდება ამ სივრცის კონტროლს? ამის ალბათობა ინტერნეტის გავრცელებასთან და დამოუკიდებელი აზროვნების განვითარებასთან ერთად იზრდება, დანარჩენს დრო გვიჩვენებს.

 

ინტერნეტი, როგორც ალტერნატიული მედიის წყარო

 

გააზიარეთ საოციალურ ქსელებში
Facebook
Twitter
Telegram
შეიძლება დაინტერესდეთ