► ვოლკერ ლუდვიგი გერმანიაში, კერძოდ ბერლინში ცნობილი GRIPS-ის თეატრის დამაარსებელია. იგი ბავშვებისა და ახალგაზრდებისთვის განკუთვნილი 40-ზე მეტი პიესის ავტორია, ისევე როგორც უამრავი სიმღერის. თეატრმა სათავე 1969 წელს სტუდენტური მოძრაობიდან აიღო. ის ბავშვების ახალ თეატრს წარმოადგენდა – ისეთს, როგორიც მანამდე გერმანიაში არ არსებობდა – რეალისტურს, თანამედროვეს, პოლიტიკურს, პოპულარულს. GRIPS-ის თეატრმა უკვე 100-ზე მეტი პრემიერა ჩაატარა და წელიწადში დაახლოებით 100.000-მდე მნახველი ჰყავს. მას მკვეთრი პოლიტიკური და სოციალური ხედვა აქვს და „სცენაზე კრიტიკულ სოციალურ წარმოდგენებს დგამს ყველა თაობისთვის, საზოგადოების ყველა ფენისთვის და გასხვავებული კულტურის წარმომადგენლებისთვის“.  

GRIPS-ის საქმიანობის ცენტრალურ საკითხს საზოგადოებაში ბავშვების რეალობა წარმოადგენს. თეატრში ბავშვები იგებენ, რომ ისინი საკუთარ პრობლემებთან და დარდებთან მარტო არ არიან და ამ ყველაფერს აქვს მიზეზები, რომლებსაც სახელები შეიძლება დაერქვას; მიზეზები, რომლებიც უმეტესად მოდის არა პიროვნების ხასიათიდან, არამედ სოციალური და პოლიტიკური რეალობიდან. თეატრი, GRIPS-ის გაგებით, ნიშნავს სოციალური და პოლიტიკური პრობლემების ახსნას იმისათვის, რათა ჩამოყალიბდეს სოლიდარობა აუდიტორიის წევრებს შორის და მათ ცვლილების მუხტი მიეცეთ.

როგორც GRIPS-ის თეატრი საკუთარ თავზე წერს: „GRIPS-ი პოპულარული თეატრია პიტერ ბრუკის გაგებით: „არსობრივად ანტი-ავტორიტარულია, არაპომპეზური და უპრეტენზიო. ეს არის ხმაურისა და აპლოდისმენტების თეატრი“. GRIPS-ში არ ისმის მოკრძალებული აპლოდისმენტები. მაყურებელი შეძახილებს გამოხატავს, ყვირის, იცინის, ფეხებს აბაკუნებს და სიმღერებს უერთდება.”

► 10 ოქტომბერს ვოლკერ ლუდვიგი „აიწონა-დაიწონას“ და DVV International-ის მოწვევით თბილისს ესტუმრა, რათა საბავშვო თეატრებში არსებულ სიტუაციასა და თეატრის როლზე ემსჯელა – თუ როგორ შეუძლია თეატრს, პოლიტიკური და სოციალური საკითხების წამოჭრის როლი შეასრულოს.

„აიწონა-დაიწონა“ თბილისში ახალი, თავისუფალი საბავშვო თეატრის კომპანიაა. ის 2016 წელს, ბერლინელი მსახიობისა და რეჟისორის, მარიკე ვენცელის მიერ დაარსდა თბილისელ მსახიობებთან ლილი მამულაშვილთან, მარიამ გაბრიჩიძესთან და ნათია ქავთარაძესთან ერთად. მათი საქმიანობა GRIPS-ის თეატრის მოდელზეა დაფუძნებული. ამჟამად თბილისსა და საქართველოს ყველა რეგიონში ვოლკერ ლუდვიგის წარმოდგენის, “Mann O Mann” -ის ადაპტაციაზე მუშაობენ. ამ დროისთვის მათი წარმოდგენა დაახლოებით 1000 ბავშვს აქვს ნანახი და მუშაობის გაგრძელებას აპირებენ. მათი მიზანია ბავშვებისთვის ახალი თეატრი ჩამოაყალიბონ, რომელიც GRIPS-ის თეატრის მოდელს მიჰყვება, ასევე  შექმნან საკუთარი  წარმოდგენები.

► სპეციალურად Euroepean.ge-სთვის, მარიკე ვენცელი ვოლკერ ლუდვიგს GRIPS-ის ისტორიაზე, ბავშვთა თეატრისა და  თეატრის ზოგად პოლიტიკურ-სოციალურ როლზე ესაუბრა.

► თარგმნა თეონა მჭედლიშვილმა

►მედია – პლატფორმა მადლობას უხდის ინტერვიუს ავტორსა და მთარგმნელს ვებ-გვერდის განვითარებაში შეტანილი მოხალისეობრივი წვლილისათვის.

ახლა ვოლკერ ლუდვიგთან ერთად ვზივარ, ბერლინში ცნობილი თეატრის GRIPS-ის დამფუძნებელთან, რომელიც 1969 წელს მის მიერ დაარსდა. GRIPS-ის თეატრის მაგალითზე, ჩვენ „აიწონა-დაიწონა“ შევქმენით, ახალი თეატრი ბავშვებისთვის, რადგან ჩვენ იმ აზრზე ვდგავართ, რომ ბავშვების საკითხი საზოგადოებაში ხშირად ძალიან მოკლედ გამოითქმის და მათ არ აქვთ სივრცე, სადაც მათი პრობლემები, საკითხები და საჭიროებები სერიოზულად აღიქმება. სწორედ ამიტომ, გვინდა ვაჩვენოთ თეატრალური წარმოდგენები, რომლებიც ასახავს ბავშვების მდგომარეობას საზოგადოებაში და ეს არის სწორედ ის, რასაც GRIPS -ის თეატრი მთელი ამ ხნის განმავლობაში აკეთებდა. მაშ ასე, მე მინდა გკითხოთ: რატომ ბავშვების თეატრი? რა იყო პირველი ინიციატივა, რატომ გინდოდათ ბავშვების თეატრის გახსნა ბერლინში, რა იყო ამის ფონი და როგორ იცვლებოდა წლების განმავლობაში თეატრი ბავშვებისთვის? რაიმე ახალი თემა თუ მუშავდება, არსებობს თუ არა თემები რომლებიც მეტ-ნაკლებად მნიშვნელოვანია ახლა?

ვ.ლ:  60-იანი წლების ბოლოს, ბერლინში, მე სტუდენტური მოძრაობის წევრი ვიყავი და შევქმენი პოლიტიკური თეატრი – პოლიტიკური, სატირული თეატრი. შემდეგ აზრად მოგვივიდა იგივეს გაკეთება ბავშვებისთვის, თეატრალური წარმოდგენების ცენტრში ბავშვების პრობლემები რომ ყოფილიყო. ჩვენ ყურადღება გავამახვილეთ ბავშვთა ნამდვილ პრობლემებზე, რომლებიც მანამდე გერმანიაში არ არსებობდა. იყო მხოლოდ საშობაო ზღაპრები, მეფეები, ჯუჯები და ა.შ, მაგრამ არ იყო ისტორიები, რომლებიც ბავშვების რეალობას ასახავდა. ეს იყო სრულიად ახალი რამ და ბავშვების თეატრის შექმნისადმი ეს რეალისტური მიდგომა ძალიან ცნობილი გახდა. ბევრ ადამიანს რა თქმა უნდა სძულდა, მაგრამ ბავშვებს ის უყვარდათ. წარმოდგენების შემდეგ, ჩვენთან მოდიოდნენ და გვიყვბოდნენ მათი პრობლემების შესახებ – თუ რაზე უნდა გაგვეკეთებინა წარმოდგენები. ამგვარად, ისინი საკუთარ თავს ხედავდნენ წარმოდგენის ცენტრში. გარდა ამისა, ჩვენ, ასევე, მრავალი სიმღერა შევქმენით. მათ დაიმახსოვრეს სიმღერის მისამღერები და შეიძლება ითქვას, ცხოვრობდნენ ამგვარ თეატრში.

რა სახის პრობლემებზე ახდენთ ფოკუსირებას წარმოდგენებში? რა იყო ის პირველი თემები, რომლებზეც მუშაობდით?

ვ.ლ: ყველანაირი სახის თემა იყო. მაშინ ბავშვებისთვის ძალიან ავტორიტარული დრო იყო და ჩვენთვის ისინი ჩაგრული კლასივით იყვნენ. ეს იყო პრობლემები მათ მშობლებთან; მოძალადე მშობლების, გარემოსთან დაკავშირებული პრობლემები; ის, რომ არ ჰქონდათ სივრცე სათამაშოდ; ძალიან, ძალიან ბევრი პრობლემა სკოლასთან. ვფიქრობ, პრობლემების უმეტესობა სკოლასთან  იყო დაკავშირებული. მოკლედ, ეს იყო მთავარი საკითხები.

სკოლასთან დაკავშირებულ რა სახის პრობლემებს გულისხმობთ? სწავლების ავტორიტარულ ფორმას თუ პირად პრობლემებს? რა პრობლემების წინაშე იდგნენ  ისინი?

ვ.ლ: მაგალითად,  ერთ კლასში 40 მოსწავლეზე მეტი სწავლობდა. ასევე, იმ ბავშვებს, რომლებსაც მშობლები არ ჰყავდათ, რომლებიც მათზე იზრუნებდნენ, არ ჰქონდათ სწავლის შესაძლებლობა. იყო მარტივი პრობლემებიც, მაგალითად,  ბიჭებსა და გოგონებს შორის ჩხუბი და სხვა. ამ ყველა პრობლემით, რაც მათ აწუხევდათ, ისინი ჩვენთან მოვიდნენ და გვითხრეს: რაც ბოლოს თქვენ დადგით, ისე კარგად და ისე ზუსტად  იყო გაკეთებული, რომ თქვენ იმ პრობლემის  შესახებაც უნდა გააკეთოთ წარმოდგენა, რომელიც ახლა გვაქვს.“

თქვენ დაიწყეთ 1969 წელს და ახლა 2017 წელია, აპირებთ თეატრის სხვისთვის გადაცემას, რადგანაც 80 წლის ასაკში პენსიაში გასვლას გეგმავთ, თუმცა წერას მაინც გააგრძელებთ. რა შეიცვალა მთელი ამ ხნის განმავლობაში, რა პრობლემები არსებობდა თავიდან, დასაწყისში და ახლა რის წინაშე დგახართ? შეიცვალა თქვენი გრძნობები თუ ისევ იგივე თემებზე მუშაობთ?

ვ.ლ: მეთოდები იგივეა. ჩვენ ყოველთვის ყოველდღიურ ცხოვრებას, ჩვენი მაყურებლის რეალურ პრობლემებს ვუღრმავდებით და მათ, ბავშვებისთვის ძლიერ წარმოდგენებად გარდავქმნით. პრობლემები, რა თქმა უნდა, შეიცვალა, თუმცა ხანდახან მეორდება ხოლმე. უფსკრული მდიდრებსა და ღარიბებს შორის, ახლა, უფრო გაფართოვდა, უფრო მეტი სიცხადით იჩინა თავი ბულინგმა – დაწყებითი კლასებიდანვე ერთმანეთზე თავდასხმამ, ასევე კიბერ-შეტევებმა შედარებით დიდ კლასებში. ეს ამ დროის ყველაზე დიდი პრობლემებია, მაგრამ ასევე არსებობს პრობლემები გერმანელ და უცხოელ ბავშვებს შორის. ბერლინში არის უბნები, სადაც უფრო მეტი ემიგრანტი ბავშვი ცხოვრობს, ვიდრე გერმანელი. მათი იქაური ბრძოლა ჩვენს დროში ერთ-ერთი ძირითადი საკითხია.

არსებობს თუ არა განსაკუთრებული მაყურებელი, ბავშვთა განსაკუთრებული ჯგუფი, რომელიც თქვენს თეატრს სტუმრობს? როგორ ახერხებთ, ყველა ბავშვს მიწვდეთ, მითუმეტეს როცა ამბობთ, რომ დიდი უფსკრულია მდიდარი და ღარიბი ოჯახის შვილებს შორის? როგორ ახერხებთ, ყველა ბავშვს მიწვდეთ და არა მათ, რომლებიც გარკვეულ ჯგუფებს ეკუთვნიან? ამას იმიტომ ვამბობ, რომ თეატრი ხშირად უფრო მდიდარ ადამიანებთან ასოცირდება, რომლებსაც მაღალი შემოსავალი აქვთ, რადგან მათ შეუძლიათ ბილეთების შეძენა. როგორ უნდა მოხერხდეს ყველა ბავშვთან წვდომა?

ვ.ლ: ჩვენ ამისთვის პირველივე დღიდან ვიბრძოდით. როგორც წესი, საზოგადოების 5-10% დადის ხოლმე თეატრში, დაბალი კლასები კი საერთოდ არა. ამიტომ, ჩვენ სკოლის კლასებზე ვკონცენტრირდით, რათა ყველა ბავშვამდე მიგვეღწია. ძალიან ხშირად, ჩვენი პირველი მაყურებლები იყვნენ მემარცხენე სტუდენტები, რომლებიც ბერლინში, მუშათა უბნების სკოლებში მასწავლებლები გახდნენ.  ეს მშვენიერი იყო. ბავშვების 90%-ს თეატრი საერთოდ არ ეცოდინებოდა, სკოლის პერიოდში რომ არ ენახათ ის. დღეს მასწავლებლებს შეუძლიათ სკოლის პერიოდში თეატრს ესტუმრონ. ეს გაკვეთილივითაა. ამგვარად, ჩვენ მივაღწიეთ წელიწადში დაახლოებით 100,000 მაყურებელ ბავშვს. რა თქმა უნდა, ჩვენ ოჯახებისთვის ნაშუადღევსაც გვაქვს წარმოდგენები, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანია დილა, რადგან ჩვენ ვხვდებით ბავშვებს, რომლებსაც შესაძლოა, არც ღირსებოდათ თეატრის ნახვა სიცოცხლის მანძილზე.

და ეს როგორ ხდება, როდესაც თეატრში სკოლებიდან მოდიან კლასები, უფრო ნაკლებ ფასს იხდიან ბილეთში? გარდა ამისა, სკოლაში მშობლების შემოსავლებიც განსხვავებულია. როგორ არის შესაძლებელი, რომ ყველა ბავშვს შეეძლოს თეატრში მოსვლა? სახელმწიფოს მხრიდან არის დაფინანსება?

ვ.ლ.: ფასები გაცილებით დაბალია და დაბალი ფასების 25% განათლების სამინისტროს მხრიდან მიერ დაფინანსებულია.  თუმცა, ზოგჯერ მშობლისთვის  ეს ფასიც კი შეიძლება ძვირი აღმოჩნდეს. ამასობაში ჩვენ ვპოულობთ სპონსორებს, მათ შორის ინდუსტრიულ სექტორში. ისინი იხდიან ბილეთის ფულს ყველა იმ ბავშვისთვის, რომლებსაც სხვაგვარად ბილეთების ყიდვა არ შეუძლიათ.

რას თვლით ყველაზე მნიშვნელოვნად ბავშვთა თეატრისთვის? რა არის ყველაზე დიდი მიზანი, რასაც საბავშვო თეატრს შეუძლია მიაღწიოს?

ვ.ლ: წარმოდგენის უდიდესი წარმატება ისაა, როდესაც ბავშვები საკუთარი თავის სრულად იდენტიფიცირებას ახდენენ იმ ბავშვების პერსონაჟებთან, რომლებიც სცენაზე არიან. ეს მათი პრობლემებია და ხედავენ, რომ სხვა ბავშვებსაც იგივე პრობლემები აქვთ. ეს არის ძლიერი სოლიდარობის გრძნობა, რომელიც ამ გზით იქმნება. ჩვენს ისტორიებს არ აქვს ბედნიერი დასასრული, მაგრამ არსებობს ასეთი დასასრულის იმედი. ეს ბავშვებში სოციალურ ფანტაზიას ქმნის – მათ შეუძლიათ ეს საკუთარი ცხოვრებისთვის, საკუთარი მომავლისთვის გამოიყენონ. წარმოდგენის დასასრულს, მასწავლებლებისგან ხშირად გვესმის, რომ ბავშვები უეცრად საკუთარ ცხოვრებაზე, მათ პრობლემებზე, მათ შინაურ გარემოზე იწყებენ საუბარს, რადგან აქ მათთვის ცხადი გახდა, რომ „სხვებსაც აქვთ იგივე პრობლემები, რომლებიც მათ“. ეს ხსნის მათ გულებს და აძლიერებს მათ.  ჩვენს თეატრს ასევე ჰქვია “Mutmachtheater“, რაც გამამხნევებელ თეატრს ნიშნავს.

თქვენ საუბრობდით 1969 წელს, სტუდენტურ მოძრაობაზე ბერლინში, როდესაც დაიწყეთ თეატრში მოღვაწეობა. მაშინ თქვენ იცოდით, რომ სტუდენტური მოძრაობა უამრავი პრობლემის წინაშე იდგა,  ზეწოლას განიცდიდა როგორც ხელისუფლების, ასევე უნივერსიტეტების მიერ. როგორ აღიქმებოდა მაშინ თქვენი თეატრი, იყო ხალხი მზად ამისთვის? გქონდათ თუ არა პრობლემები აუდიტორიის მოზიდვასთან დაკავშირებით? რა შეიცვალა ამ მხრივ? რა არის თქვენი გამოცდილება იმის შესახებ, თუ როგორ აღგიქვამენ გარედან?  

ვ.ლ: ჩვენ არასდროს გვქონია პრობლემები ბავშვებთან. ჩვენ ვიცოდით, როგორ რეაგირებდნენ ბავშვები თითოეულ თეატრალურ წარმოდგენაზე, შეგვეძლო დაგვენახა როგორ ძლიერ შთაბეჭდილებებს იწვევდნენ ისინი ბავშვებში და ასე იქმნებოდა ჩვენი გამოცდილება; მაგრამ ძალიან, ძალიან ბევრი ზრდასრული ადამიანი, მათ შორის პროფესიონალები სახელმწიფო თეატრებიდან, ამას საერთოდ ვერ იგებდნენ. მათთვის საბავშვო თეატრი ასოცირდებოდა უბრალოდ ზღაპრებთან, ან ბავშვების მოხვედრასთან სრულიად აბსურდულ სამყაროში, რომელიც რეალობისგან შორს დგას. ამ ხალხს სძულდა ეს. მათ განსაკუთრებით არ მოსწონდათ ჩვენი წარმოდგენების შინაარსი. რა გასაკვირია, ჩვენ ხომ მშობლების პრობლემებზეც ვსაუბროთ თეატრალურ წარმოდგენებში, იმაზე, რომ მშობლებიც უშვებენ შეცდომებს და ცხადია, ასევე ვსაუბრობთ იმაზე, თუ რატომ უშვებენ შეცდომებს; რომ ეს მათი კი არა, საზოგადოების შეცდომაა, რისი თქმაც ბავშვებისთვის ვერ ხერხდება. თავიდან ისინი გვეუბნებოდნენ, რომ ჩვენ დავაზიანებდით ბავშვების ფსიქიკას, მოგვიანებით ამბობდნენ, რომ კომუნისტები ვართ და ბოლოს, ამბობდნენ, რომ ტერორისტების მხარდამჭერები ვიყავით. ეს სიძნელეები გამწვავდა განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ახალგაზრდებისთვის ვდგამდით წარმოდგენებს. ამბობდნენ, რომ ჩვენი წარმოდგენების შემდეგ ახალგაზრდებს საზოგადოება შეზიზღდებოდათ. ეს პრობლემები ჩვენ 1970-იან წლებში გვქონდა, ასე რომ ძალიან დიდი დრო დასჭირდა იმას, რომ უმრავლესობას მიეღო  ჩვენი თეტრი. დღეს, ჩვენ საერთოდ აღარ გვაქვს მსგავსი პრობლემები.

როგორც მახსოვს, რამდენიმე წარმოდგენა დაიდგა სკვოტერებზე (თვითნებურად შესახლებული ადამიანები მიტოვებულ ან აუთვისებელ შენობაში თუ ტერიტორიაზე, რომელსაც ისინი არ ფლობენ), მაშინ რა იყო მთავარი თემა ახალგაზრდებისთვის განკუთვნილ წარმოდგენებში?

ვ.ლ: ჩვენ ვაჩვენებდით ყველა იმ პრობლემას, რომელსაც ახალგაზრდები სკოლის დამთავრების შემდეგ აწყდებოდნენ, როდესაც სამსახური არ ჰქონდათ. ერთ-ერთი წარმოდგენა იყო სკვოტერების სახლზე. ბავშვების უმეტესობას ისინი არ მოეწონა, რადგან მშობლებისგან იცოდნენ, რომ ისინი ანარქისტები და ა.შ. იყვნენ. მაგრამ თეატრალური წარმოდგენების შემდეგ, მათ, რა თქმა უნდა, შეუყვარდათ ეს ბავშვები (სკვოტერები), იმიტომ რომ წარმოდგენები ნამდვილი იყო. წარმოდგენის შემდეგ ვუთხარით: „წამოდით, ახლა ყველამ ერთად ვნახოთ სკვოტერების სახლი და იქ შეხიზნულებს დაველაპარაკოთ“. მათ თქვეს, „არა, არა, ჩვენ არ წავალთ მათთან“. ჩვენ ვუთხარით, „კი მაგრამ სცენაზე ხომ მოგეწონათ?“ მათ თქვეს: „კი, წარმოდგენებში რომ იყვნენ ისინი კარგები არიან, მაგრამ სხვა დანარჩენები არ არიან კარგები“. ერთი სიტყვით, დიდი დრო სჭირდება მათ დაყოლიებას, მაგრამ გარკვეული დროის შემდეგ ჩვენ ეს მაინც მოვახერხეთ.

ანუ, GRIPS-ი მემარცხენე თეატრია და საკმაოდ პოლიტიკურიც, შეიძლება ასე ითქვას?

ვ.ლ: დიახ, დიახ!

ფიქრობთ, რომ თეატრს, ზოგადად, პოლიტიკური დატვირთვა აქვს?

ვ.ლ: რა თქმა უნდა, თეატრი ყოველთვის პოლიტიკურია. პროგრესული თუ რეაქციონერული, ყველა შემთხვევაში პოლიტიკურია.

რა არის მემარცხენე თეატრი? როგორი შეიძლება იყოს მემარცხენე თეატრი?

ვ.ლ: კარგი, რას ნიშნავს სიტყვა „მემარცხენე“? მემარცხენეობა ნიშნავს უთხრა ბავშვს, რომ სამყარო ცვალებადია, რომ ის არ უნდა დარჩეს ისეთი, როგორიც ახლაა. შენ შეგიძლია შეცვალო სამყარო, არასდროს არ უნდა დანებდე და განსაკუთრებით მგრძნობიარე უნდა იყო სამართლიანობის მიმართ, თუ სადმე რამე კარგი არ ხდება, უნდა წახვიდე და რამე გააკეთო – ეს არის აქტიური, ძალიან დადებითი თეატრი. როგორც წესი, როცა ბავშვები ჩვენს თეატრს ტოვებენ, უფრო ძლიერები არიან, ვიდრე მანამდე იყვნენ. ისინი სცენაზე ხედავენ, რომ შესაძლებელია რაღაცების შეცვლა. რასაც ისინი უყურებენ, ძალიან ახლოსაა მათ რეალობასთან და ამიტომ მოქმედებს ის ასე ძლიერად. თეატრის ხელოვნება ყველაზე ცხადი ხელოვნებაა. იგი პირდაპირია, ყოველთვის ცოცხალი. ასე რომ, განსაკუთრებით იმ ბავშვებს, რომლებიც მიჩვეულები არიან დილიდან საღამომდე სცენის წინ ჯდომას, უყვართ ჩვენი თეატრი. ისინი ხედავენ, რომ სცენაზე ყველაფერი ცოცხალია, რომ პერსონაჟები ნამდვილები არიან. ისინი ამით მოჯადოებულები არიან. როდესაც ყვირიან ან ხმაურობენ, მსახიობები თავს აბრუნებენ და ბავშვები იაზრებენ რომ ისინი მათთან ახლოს არიან, რომ ისინი რეალურები არიან და ისეთივეები არიან, როგორიც თვითონ. ეს არის თეატრის მთავარი ხიბლი ბავშვებისთვის.

ეს ხომ არ არის მიზეზი, რის გამოც გადაწყვიტეთ თეატრში მოღვაწეობა? ვგულისხმობ იმას, რომ თქვენ მწერალი ხართ, მაგრამ გადაწყვიტეთ დაგეწერათ ბავშვებისთვის პიესები და არა ნოველები.

ვ.ლ.: დიახ, მე ვიცი ბევრი ცნობილი მწერალი, რომლებსაც ჩვენი შურთ და გვეუბნებიან: „ჩვენ არ ვიცით, რამდენი ადამიანი კითხულობს ჩვენს წიგნებს. თქვენ კი, თეატრში წახვალთ და ხედავთ რომ ბავშვები იცინიან, ხმაურობენ. თქვენ ბედნიერი ადამიანი უნდა იყოთ“.

ზოგადად, დღეს როგორ ხედავთ საბავშვო თეატრს? აქვს თუ არა მას კარგი საფუძველი დღეს? როგორია თქვენი ხედვა და იმედები საბავშო თეატრის მიმართ მომავალში და არის თუ არა რაიმე, რაც გაშინებთ, რაც შეცვლის სიტუაციას საბავშვო თეატრისთვის, რომელზეც სწუხართ და გეფიქრებათ?

ვ.ლ: მთელი ჩემი ცხოვრება, დაახლოებით ორმოცდაათი წელიწადი, მიწევდა თეატრისთვის ფულის შოვნა. თეატრი ძალიან წარმატებული იყო, მაგრამ მიუხედავად ამისა, მთავრობამ საბავშვო თეატრი ისე ვერასდროს მიიღო, როგორც მოზრდილების. ხარისხი იგივეა, მსახიობები იგივე ცნობილი თეატრალური სკოლებიდან მოდიან, რეჟისორებიც და სხვა ყველაფერიც იგივეა, მაგრამ სხვა თეატრები 5- 10ჯერ მეტ ფულს შოულობენ, ვიდრე ბავშვთა თეატრი. ასე რომ, რთულია. ჩვენი მსახიობები ნაკლებ ანაზღურებაზე მუშაობენ. ისინი ამას იმიტომ აკეთებენ, რომ მათ ეს საქმე უყვართ, მაგრამ ეს უსმართლობაა. ბრძოლა ფინანსებისთვის მრავალი წელი გრძელდებოდა და ახლა, ბოლო წელს შეიცვალა პროცესი. სლოგანი „კულტურული განათლება“ ძალიან აქტუალური გახდა და სახელმწიფო ფულს გასცემს ამისთვის. ამჟამად, ჩვენ გვაქვს ხუთი პედაგოგით დაკომპლექტებული დეპარტამენტი, რათა წავახალისოთ ეს პრაქტიკა, ვიმუშაოთ მასწავლებლებთან და სხვა ადამიანებთან სკოლაში, რომ მოვიდნენ ბავშვების თეატრში. ეს ახალია, ეს დამატებითი ფულია. ასე და ამგვარად, მე ველოდები, როდის დავტოვებ თეატრს (იცინის). 80 წლის ვარ და ეს საკმარისია, მომავალს შემიძლია ოპტიმისტურად ვუყურო.

ამბობთ, რომ ახლა, 80 წლის ასაკში აპირებთ პენსიაზე გასვლას, თუმცა თქვენ მითხარით, რომ ჯერ კიდევ წერთ სიმღერებს ახალი პიესებისთვის.

ვ.ლ: დიახ, საბოლოოდ წერაზე გადავიტან მთელ ყურადღებას და ფინანსების მოძიებას თავს დავანებებ (იცინის).

რა მოგენატრებათ ყველაზე მეტად? მართალია, გარკვეულწილად ჯერ კიდევ იქ ხართ და ვფიქრობ რომ ყოველთვის იქ იქნებით, მაგრამ რა შეიძლება მოგენატროთ ყველაზე მეტად?

ვ.ლ: რა თქმა უნდა, ეს ძალიან დემოკრატიული თეატრია და მთელი კოლექტივი იღებს გადაწყვეტილებას იმის შესახებ, თუ რას ვაკეთებთ, რას ვდგამთ და ა.შ. მე ყოველთვის ჩართული ვიყავი ამაში და ახლა, აქედან წასვლა ჩემთვის ძალიან რთულია. მეორეს მხრივ, ახლა თავისუფალი ვარ, არ მექნება არავითარი ფულთან დაკავშირებული პრობლემები. თეატრში შემიძლია ნებისმიერ დროს მივიდე, მექნება უფრო მეტი დრო წერისათვის, რაც ყველაზე კარგია.

თქვენ ახსენეთ დემოკრატიული სისტემა თქვენს თეატრში. შეგიძლიათ მოკლედ ახსნათ, თუ როგორ მუშაობს ეს პრინციპი? იმიტომ, რომ თეატრისთვის ეს საკმაოდ მნიშვნელოვანია.

ვ.ლ: ეს არის ერთადერთი თეატრი გერმანიაში, რომელსაც ორგანიზაციის ფორმა აქვს. აქვს კომიტეტი, 12 ადამიანისგან შემდგარი საბჭო, 6 მათგანი არჩეულია, 4 მათგანს მსახიობები ირჩევენ. ასევე, ტექნიკური პერსონალი და მუსიკოსები ირჩევენ დელეგატებს, ისევე როგორც თეატრის პედაგოგები და დიზაინერების გუნდი, არტისტული მენეჯერი და ა.შ. ჯამში, ისინი 12 ადამიანს შეადგენენ. ისინი ყოველ თვე იკრიბებიან, განიხილავენ წარმოდგენებს, იმას, თუ ვინ დაიქირაონ და რომელი ნაწილისათვის რომელი მსახიობები შეარჩიონ. ეს თეატრის პოლიტიკური მიმართულებაა. ეს არის დამატებით უამრავი სამუშაო დრო, მაგრამ ყველა მათგანი თეატრთან თავს სრულად აიგივებს და ამიტომაც არის ეს შესაძლებელი. როგორც სხვა ნორმალურ თეატრებს, განსაკუთრებული წარმოდგენებისთვის ჩვენც სხვადასხვა რეჟისორები გვყავს, მაგრამ მათ ყველას უწევთ გეგმების წარდგენა კომიტეტისთვის/საბჭოსთვის, რომელიც იღებს გადაწყვეტილებას. 12-იდან სულ მცირე 8 უნდა დაეთანხმოს საკითხს, რათა ის განხორციელდეს.

ანუ გინდათ თქვათ, რომ ეს პოლიტიკური საქმიანობის ნაწილია თქვენს თეატრში?

ვ.ლ: რა თქმა უნდა.

ეს არ არის უბრალოდ პოლიტიკური წარმოდგენების დადგმა, არამედ ეს თავად თეატრის კონცეფციის მთავარი ნაწილია.

ვ.ლ: დიახ, ეს არასდროსაა მიმართული ვინმეს წინააღმდეგ. ყველა  წევრს აქვს ინდივიდუალური შეხედულებები, მაგრამ ყველა ფიქრობს პირველ რიგში თეატრისთვის, და თეატრის იდეაზე.

და ბოლოს, ჩვენს პატარა თბილისზე რას იტყოდით, სამომავლოდ რამე რჩევას ხომ არ მოგვცემდით?

ვ.ლ.: თქვენ თქვენს გამოცდილებას მიიღებთ ყოველი თეატრალური წარმოდგენით, რომელსაც დადგამთ, თქვენ ყოველთვის შეამჩნევთ როგორ რეაგირებენ ბავშვები და აღმოაჩენთ, რა არის ძირითადი პრობლემები თქვენს ქვეყანაში, თქვენს მხარეში, შემდეგ კი დაიწყებთ პიესების წერას მათ შესახებ. ეს ისაა, რასაც ყოველთვის ვაკეთებდით სხვა ქვეყნებში, როცა გვიწვევდნენ. ისინი დგამდნენ ჩვენს პიესებს, რაზეც  ვეუბნებოდით, რომ ზოგიერთი პიესა არ ერგებოდა მათი ქვეყნის პრობლემებს. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგჯერ პიესები ძალიან ჰგავს ერთმანეთს და ისინი შეგიძლიათ გამოიყენოთ, მე გირჩევდით დაივიწყოთ ჩვენი და შექმენათ თქვენი, ახალი წარმოდგენები ამ მეთოდებით.

GRIPS-ის თეატრი ბევრ ქვეყანაში იყო შთაგონების წყარო. რამდენ ქვეყანაში დაიდგა თქვენი თეატრალური წარმოდგენები?

ვ.ლ: ო ღმერთო, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით, დაახლოებით 50 ქვეყანაში გვაქვს წარმოდგენები.

გმადლობთ რომ დაგვითმეთ დრო, რომ გვეწვიეთ თბილისში და ვიმედოვნებთ, კიდევ დაბრუნდებით აქ.

ვ.ლ: გმადლობთ, სასიამოვნო იყო და დიახ, მე მინდა აქ დაბრუნება.