ცენტრალური კავკასია – რეფორმები, გზა ევროპისაკენ

 საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, ცენტრალურ კავკასიაში სამი დამოუკიდებელი სახელმწიფო: აზერბაიჯანის რესპუბლიკა, სომხეთის რესპუბლიკა და საქართველო ჩამოყალიბდა. სამწუხაროდ, უკვე საბჭოთა კავშირის არსებობის ბოლო წლებში, კავკასიაში, ზოგადად, და სამხრეთ კავკასიაში, განსაკუთრებით, ცენტრიდანული პროცესების გაჩენასთან ერთად, სიტუაცია დაიძაბა. ერთდროულად ამოქმედდა ყველა ის „შენელებული მოქმედების ნაღმი“, რომელსაც საბჭოთა კავშირის „მუდმივობა“ უნდა უზრუნველეყო. საბჭოთა კავშირის დაშლა (კავკასიის შემთხვევაში კი მისი […]

ჟურნალი ეპოქა

სამეცნიერო პერიოდული გამოცემა “ეპოქა” საზოგადოებრივი მეცნიერებები მთავარი რედაქტორი: გია ჟორჟოლიანი გამოდიოდა 2003-2004 წლებში

ალან ვუდსი რუსეთის რევოლუციაზე (ნაწილი 2)

სტატიის მეორე ნაწილი   კ: თქვენთქვითრომინდივიდისროლიისტორიაშიარშეიძლებაუარყოფილიყოს, მაგრამისრაცარისგადამწყვეტიანგაბატონებულიარარისგმირისპიროვნება. ამგაგებით, ჰქონდატროცკისდამემარცხენეოპოზიციასალტერნატივარათათავიდანაეცილებინათბიუროკრატიისკონსოლიდაციასახელმწიფოში, გარდაიმისარასაცისინიიცავდნენ?   ავ: ისტორიულიმატერიალიზმიგვასწავლისრომისტორიისსცენასშევხედოთინდივიდებისმიღმადავეძებოთუფროღრმამიზეზები. თუმცაესსულაცარგამორიცხავსინდივიდებისროლსისტორიაში. მოცემულმომენტშიერთიკაცისანქალისროლიშეიძლებაიყოსგადამწყვეტი. დანამდვილებითშეგვიძლიავთქვათ, რომლენინისადატროცკისგარეშე (განსაკუთრებითპირველის) 1917 წელს, ოქტომბრისრევოლუციაარასდროსმოხდებოდა.   თუმცა, ინდივიდებსშეუძლიათითამაშონასეთიროლი, როდესაცსხვაყველაპირობაარსებობს.  გარემოებებისურთიერთკავშირებმალენინსდატროცკის 1917 წელსმისცესსაშუალებაეთამაშათგადამწყვეტიროლი. მაგრამიგივეადამიანებიიყვნენორიდეკადითუფროადრე, მაგრამმათარშეეძლოთეთამაშათიგივეროლი. იმავეგზით, როცარევოლუციაუკუიქცა, მიუხედავადმათიკოლოსალურიპირადიუნარისა, ლენინიდატროცკიუძლურნიიყვნენ  წინაღდგომოდნენრევოლუციისბიუროკრატიულგადაგვარებას.  ესგამოწვეულიიმობიექტურიძალებითმიერრომლისწინააღმდეგაცკაცობრიობისუდიდესილიდერებიცკიუძლურნიიყვნენ.   შემთხვევითობახშირადთამაშობსროლსისტორიაში. რომარალენინისავადმყოფობა, ლენინიდაესწრებოდაყრილობასდასავარაუდოდსტალინიმოხსნილიიქნებოდა. თუმცა, დიდიისტორიულიპროცესებისგაგება  შეუძლებელიაინდივიდებისკუთხით, “დიდიადამიანებისა” დაა.შ. მარქსიზმიისწრაფვისგააანალიზოსისტორიამწარმოებლურიძალებისგავითრებისადააქედანგამომდინარეწარმოქმნილიკლასობრივიურთიერთობებიდან. იმშემთხვევაშიცკითულენინიმიაღწევდაწარმატებასდამიიღებდაუმრავლესობასყრილობაზე, ესიქნებოდააღმავალიბიუროკრატიისმხოლოდდროებითიშეკავება, რაცსაფუძველსობიექტურპირობებშიიღებდა. 1926 წელსგაერთიანებულიოპოზიციისშეხვედრაზე, ლენინისქვრივმაკრუპსკაიამთქვა: “ვლადიმერილიჩირომდღესცოცხალიყოფილიყო, ისაუცილებლადსტალინისერთ–ერთიპატიმარიიქნებოდა.”   […]

ალან ვუდსი რუსეთის რევოლუციაზე (ნაწილი 1)

კ: რა როლი დააკისრეს რუსმა მასებმა ტროცკის რევოლუციის გამარჯვების შემდეგ როცა ლენინის ჯანმრთელობა გაუარესდა?   ავ: ტროცკის როლი ოქტომბრის რევოლუციის დროსაც და მის შემდეგაც იყო უზარმაზარი. ლენინს მაღალი წარმოდგენა ჰქონდა ტროცკიზე. მან თქვა, მაგალითად 1917 წლის 14 ნოემბერს: “ტროცკი დიდი ხნის წინ მიხვდა რომ მენშევიკებთან კავშირი შეუძლებელი იყო, და ამის შემდეგ მასზე უკეთესი ბოლშევიკი არ […]

დღევანდელი ჯანდაცვა საქართველოში

 ამონარიდი 2011 წლის იანვრის კრებულიდან "გამოწვევები საქართველოს განვითარებისთვის". კრებული შედგენილია 2010 წლის ოქტომბერ-დეკემბერში ორგანიზაცია "ევროპული არჩევანი საქართველოსთვის"და "ფრიდრიჰ ებრტის ფონდის" მიერ ერთობლივად ჩატარებულ კონფერენციებზე წარმოდგენილი მასალების მიხედვით.   ჯანდაცვისა და სოციალური პოლიტიკისადმი მიძღვნილი არასამთავრობო კონფერენციები, შესაძლოა, იყოს ერთადერთი საშუალება იმისა, რომ დავინახოთ ის ნამდვილი სურათი, რომელიც სახელმწიფო პროპაგანდის მიღმა იმალება. მეცნიერთა, საერთაშორისო ორგანიზაციათა და ექსპერტთა […]